26.11.13

Η Ζωή που Δεν Έζησες





"I won't grow up. Just to learn to be a parrot, and recite a silly rule
I won't grow up I don't want to wear a tie
And a serious expression, in the middle of July
'Cause growing up is awfuller than all the awful things that ever were"
-Απόσπασμα από το μιούζικαλ "Peter Pan"


"Waiting for someone or something to show you the way 
Tired of lying in the sunshine, staying home to watch the rain 
You are young and life is long, and there is time to kill today 
And then one day you find ten years have got behind you 
No one told you when to run, you missed the starting gun 
And you run and you run to catch up with the sun"
-Pink Floyd, Time






Στα είκοσι δύο μου, φοιτήτρια Νομικής στο πέμπτο έτος, χρωστούσα περισσότερα από τα μισά μαθήματα για το πτυχίο. Στις παραδόσεις δεν πατούσα ούτε απ' έξω -ποτέ δεν υπήρξα πρωινός τύπος άλλωστε. Είχα προσληφθεί με σύμβαση ορισμένου χρόνου στην τηλεφωνική εξυπηρέτηση του ΟΤΕ, αλλά παραιτήθηκα μετά από λίγους μήνες, καθώς τελικά δεν ήμουν ούτε απογευματινός τύπος. Ό,τι χρήματα έβγαλα τα έφαγα σε ταξίδια και ανούσιες σπατάλες. Περνούσα τον καιρό μου από καφετέρια σε καφετέρια, σαν άστεγη, διαβάζοντας οτιδήποτε εκτός από νομικά συγγράμματα, γράφοντας ιστορίες που δεν δημοσίευσα ποτέ και ονειροπολώντας. Έβγαινα συχνά και γνώριζα τους πιο απίθανους ανθρώπους, χωρίς όμως να έχω σταθερές παρέες. Ούτε σχέση είχα. Ούτε καν δίπλωμα οδήγησης. Σημειωτέον, την ίδια εποχή ήμουν χορτοφάγος ήδη δύο χρόνια, έκανα γιόγκα και μελετούσα New Age φιλοσοφία και θεωρίες συνωμοσίας.


Με λίγα λόγια, περνούσα την λεγόμενη "κρίση νεαρής ηλικίας" .

Η "κρίση νεαρής ηλικίας" είναι η (όχι ιδιαίτερα επιτυχής) απόδοση στη νεοελληνική του αγγλικού όρου "quarter life crisis" και αποτελεί την τελευταία λέξη στην ψυχολογία. Έτσι αποκαλείται επισήμως και κατ' ευφημισμόν η κατάσταση παρατεταμένης εφηβείας που βιώνουν πολλοί από τους σημερινούς εικοσάρηδες, τέκνα υπερπροστατευτικών γονέων ("helicopter parents"). Εμείς που γεννηθήκαμε μεταξύ των αρχών του 1980 και αυτών του 2000 είμαστε η γενιά του Πήτερ Παν, τα κακομαθημένα παιδιά της ευμάρειας των '90s, που ξαφνικά βρέθηκαν αντιμέτωποι με την ωμή πραγματικότητα της κρίσης. Οι περισσότεροι από εμάς -και όχι αδίκως- νιώθουμε εξαπατημένοι: ο κόσμος για τον οποίον μας προετοίμαζαν δεν είναι ο κόσμος που βρήκαμε. Εγκλωβισμένοι in limbo, σε μία ατέρμονη αναμονή, περιμένουμε καρτερικά να αρχίσει η ζωή που μας έταξαν και, εν τω μεταξύ, ζούμε μέσα από τα "έξυπνα" κινητά μας, τις στημένες φωτογραφίες του instagram και τα social media. Τα ίδια και στα ερωτικά: οι περισσότεροι πηγαίνουν από την μία αδιέξοδη σχέση στην άλλη, χωρίς προοπτική και χωρίς σοβαρά κριτήρια. Άλλοι πάλι αποφεύγουν τη δέσμευση σαν την μαύρη πανώλη. Κι άλλοι είναι σε σχέση για χρόνια, αρκετές φορές συζούν, για να χωρίσουν τελικά λίγο πριν τα τριάντα και το γάμο. 


Αποφασισμένοι να ζήσουμε όλα αυτά που στερήθηκαν οι γονείς μας επειδή νοικοκυρεύτηκαν νωρίς, καθυστερούμε όλο και περισσότερο την ανεξαρτητοποίησή μας, την καριέρα, τον γάμο, τα παιδιά, την δέσμευση -με μία λέξη, την ενηλικίωσή μας. Στην ουσία, είμαστε ενήλικες χωρίς να φερόμαστε ως τέτοιοι: έχουμε όλα τα δικαιώματα και καμία ευθύνη. Ζούμε με τους γονείς μας, παρασιτούμε από το χαρτζιλίκι που μας δίνουν, τρώμε το φαϊ της μαμάς, οδηγάμε το αμάξι του μπαμπά και σπουδάζουμε μέχρι τα τριάντα. Ακόμη κι όσοι από εμάς είχαν την ευκαιρία να ζήσουν μακριά από την πατρική εστία (πχ. λόγω σπουδών) επιβίωσαν χάρη στα ταπεράκια της μαμάς τους και τα ντελίβερι. Πολλοί, μέχρι και τα άπλυτα φόρτωναν στο ΚΤΕΛ για να τα πάρουν πίσω μοσχοπλυμένα και σιδερωμένα. 


Ας μην χρησιμοποιούμε, λοιπόν, την κρίση σαν προπέτασμα.  Με την οικονομία σε ύφεση εδώ και χρόνια και χωρίς βάσιμες ελπίδες για ανάκαμψη στο προσεχές μέλλον, την ανεργία να πλήττει τους νέους όσο καμμία άλλη κοινωνική ομάδα, την υποαπασχόληση, την «μαύρη» εργασία, τον πληθωρισμό των πτυχιούχων και την αποδόμηση αυτών που θεωρούσαμε μέχρι τώρα κοινωνικά κεκτημένα, εύκολα βρίσκει κανείς λόγους να γκρινιάζει. Σαφώς δυσκολότερο είναι να στρώσει τα οπίσθιά του κάτω και να βρει μία διέξοδο. 

Ας γκρινιάζετε όσο θέλετε. Δεν πρόκειται να σας χαϊδέψω τα αυτιά. Αν ψάχνετε κάτι τέτοιο, αγαπητοί αναγνώσται, λάθος πόρτα χτυπήσατε. Δεν σκοπεύω να υποτιμήσω ούτε την νοημοσύνη ούτε την αξιοπρέπειά σας παπαγαλίζοντας λαϊκιστικά αναθέματα για την κρίση "τους" που μας σπρώχνει στην ξενιτιά, την φτωχοποίηση και την εξαθλίωση. Σταθείτε σε μία γωνιά και θρηνείστε τις προδωμένες αυταπάτες σας, αν θέλετε. Αργά ή γρήγορα, όμως, θα χρειαστεί να αντιμετωπίσετε την πραγματικότητα και να αναλάβετε την ευθύνη της αφεντιάς σας. Κανείς Μεσσίας δεν θα έρθει εξ ουρανού για να σας σώσει. Θαύματα γίνονται μόνο στα παραμύθια και στις θρησκευτικές αφηγήσεις. Ο χρόνος σας στον πλανήτη δεν είναι απεριόριστος. Χωρίς να θέλω να σας πανικοβάλω, το υπόλοιπο της ζωής σας καθορίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις επιλογές που θα κάνετε αυτήν την σύντομη δεκαετία ανάμεσα στα είκοσι και στα τριάντα. Οποιοδήποτε νέο ξεκίνημα μετά απαιτεί μεγαλύτερες θυσίες και συμβιβασμούς. Στην ουσία, απλώς αναβάλλετε το αναπόφευκτο: όσο το καθυστερείτε, τόσο μεγαλύτερη απόσταση θα χρειαστεί να καλύψετε αργότερα για να φτάσετε στον στόχο σας.

Οι αναρτήσεις που ακολουθούν συμπυκνώνουν όλα όσα θα ήθελα να μου είχε πει κάποιος όταν τελείωνα το λύκειο. Θα εξετάσουμε την εξέλιξη του εγκεφάλου ενός εικοσάρη και πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις αλλαγές αυτές προς όφελός μας. Συγχρόνως, θα δούμε πώς οι αποφάσεις που λαμβάνουμε σήμερα, οσοδήποτε ασήμαντες ή ασύνδετες μεταξύ τους κι αν φαίνονται, επηρεάζουν την ποιότητα ολόκληρης της υπόλοιπης ζωής μας:  την επιτυχία στην επαγγελματική μας σταδιοδρομία, τα οικονομικά μας, τις σχέσεις, τον κοινωνικό μας περίγυρο, την υγεία και την ευεξία, την γονιμότητα, την μελλοντική μας οικογένεια. Στο τέλος αυτής της σειράς, φιλοδοξώ να σας έχω πείσει ότι η ανάληψη υποχρεώσεων και ευθυνών χτίζει αυτοεκτίμηση. Ότι η δέσμευση είναι η ίδια η ουσία της ελευθερίας. Κι ότι, εν τέλει, τα όρια δεν υπάρχουν τόσο για να μας περιορίζουν όσο για να δίνουν σχήμα στα όνειρά μας. 

Κλείνοντας, επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας την συνέχεια της προσωπικής μου ιστορίας, όχι για να καυχησιολογήσω, αλλά για να σας δείξω πόσα μπορεί να καταφέρει κανείς με την σωστή νοοτροπία και μία κάποια προσπάθεια. Κάποτε, λοιπόν, εκεί γύρω στα 23 μου, μετά από μία ακόμη ομηρική μάχη με τους γονείς μου και πείσμων καθώς ήμουν, πήγα κι έπιασα την πρώτη δουλειά που βρήκα μπροστά μου: μπουφετζού σε γνωστή καφετέρια στο Σύνταγμα. Εννοείται ότι με attitude πριγκιπέσσας δεν διαπρέπεις σε αυτό το επάγγελμα (ούτε σε κανένα άλλο, εδώ που τα λέμε), πάντως η εμπειρία ήταν για μένα ένα δυνατό χαστούκι: ξυπνούσα κάθε μέρα στις πέντε το πρωί, στεκόμουν όρθια επί εννέα συναπτές ώρες, καθάριζα τουαλέτες, έπλενα τζάμια κι ανεχόμουν τον κάθε τελειωμένο πανίβλακα. 

Καφέ, μια φορά, δεν έμαθα να φτιάχνω. 

Για να μην μακρυγορώ, κάποια στιγμή η σπονδυλική μου στήλη δεν άντεξε άλλο, οπότε αναζήτησα αλλη δουλειά. Προσελήφθην ως γραμματέας σε μία μεγάλη εταιρεία logistics, με καλό μισθό, ασφάλιση και ελάχιστες προοπτικές ανέλιξης. Εξετίμησα πάντως τα μάλα την καθιστική εργασία. Δεν άργησα, λοιπόν, να καταλήξω στην εξής σκέψη: αν είναι να είμαι υπάλληλος γραφείου σε όλη την υπόλοιπη ζωή μου, γιατί να μην πάρω το πτυχίο μου, ώστε τουλάχιστον να μπορώ να είμαι αφεντικό του εαυτού μου; 

Έκτοτε, μέσα σε τρία εξάμηνα πέρασα 23 μαθήματα, τα περισσότερα με υψηλή βαθμολογία, παρ' ότι μέχρι τότε είχα μόνο πεντάρια κι εξάρια. Πήρα πτυχίο. Ξεκίνησα άσκηση σε δικηγορικό γραφείο. Ξεκίνησα και μεταπτυχιακό. Έγινα δικηγόρος. Στην συνέχεια, βρήκα δικηγορικό γραφείο με αντικείμενο συναφές προς αυτό του μεταπτυχιακού μου. Δικτυώθηκα. Βρήκα τους πρώτους μου πελάτες κι έκανα τα πρώτα δικά μου δικαστήρια. Προσέλαβα λογιστή. Βρήκα νέα επαγγελματική στέγη με ευνοϊκότερους όρους συνεργασίας και καλύτερες προοπτικές. Κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά, έβγαλα δίπλωμα οδήγησης και αποκήρυξα δια παντός την χορτοφαγία και τις εναλλακτικές φιλοσοφίες. Τώρα προσέχω περισσότερο την διατροφή μου και αθλούμαι συστηματικά. Έστρεψα το ενδιαφέρον μου στα εγκόσμια και πλεόν μπορώ να σταθώ αξιοπρεπώς σε οποιαδήποτε συζήτηση. Συγχρόνως, κατάφερα να δημιουργήσω με τον καιρό έναν κύκλο από αξιόλογους ανθρώπους που ταιριάζουν καλύτερα στην ιδιοσυγκρασία μου και έχουν περισσότερα να μου προσφέρουν σε προσωπικό, κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο. Ακόμη, εδώ και κάμποσο καιρό βρίσκομαι σε μία ισορροπημένη και πολύ όμορφη σχέση με έναν υπέροχο άνθρωπο. 

Δεν θα ισχυριστώ ότι έχω λύσει όλα μου τα προβλήματα. Το εισόδημά μου είναι κυμαινόμενο και καθόλου σταθερό. Υπάρχουν μήνες που δεν ξέρω αν θα καταφέρω να πληρώσω τα πάγια έξοδά μου, οπότε κατ' ανάγκην μένω ακόμη με τους δικούς μου. Κάθε μέρα ξυπναω στις έξι για να προλάβω τις υποχρεώσεις μου και συχνά εργάζομαι μέχρι το βράδυ ή ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Μπροστά σε όλα αυτά που ονειρεύομαι να επιτύχω στη ζωή μου, ακόμη δεν έχω κάνει παρά τα πρώτα βήματα. Ωστόσο, κάθε ταξίδι, όσο μικρό ή μεγάλο, είναι απλώς μία σειρά από βήματα το ένα πίσω από το άλλο. 

Ο ποιητής το είχε θέσει πολύ πιο εύστοχα: 


"Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι·
τόσο που έκαμες, μεγάλη δόξα".

Αν είσαι, λοιπόν, φοιτητής στο όγδοο έτος και χρωστάς τριάντα μαθήματα για το πτυχίο· αν είσαι απόφοιτος της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων και, μέχρι να βρεθεί επιχείρηση να σε προσλάβει να την διοικήσεις, φυτοζωείς βλέποντας Game of Thrones και χαζεύοντας στο facebook· αν περνάς τον καιρό σου στρίβοντας τσιγάρα στα Εξάρχεια και οργανώνοντας καταλήψεις και πορείες παρέα με άλλους συμφοιτητές σου που ανήκουν στον αντιεξουσιαστικό χώρο· αν δεν έχεις ιδέα τι θέλεις να κάνεις στην ζωή σου, οπότε προτιμάς να μην κάνεις απολύτως τίποτα μέχρι να σου έρθει η επιφοίτηση, τότε αυτό το κείμενο είναι για σένα. Θεώρησέ το σαν ένα φιλικό μπατσάκι από κάποιον πού έχει βρεθεί στην θέση σου -και που έχει καταφέρει να βγει από αυτήν. 

Καιρός πια να ζήσεις. 






5 σχόλια:

  1. Δεν μου φτανε που έχω απολαύσει πολλές φορές τετ α τετ, αυτό το "φιλικό μπατσάκι" που φροντίζεις να μου χαρίζεις γενναιόδωρα ... τώρα μου 'μελε να το τρώω και ιντερνετικά. Φοβάμαι πως δεν έχω άλλη επιλογή απ' το να το διαβάζω 5 φορές την ημέρα (μετά το κάθε γεύμα)... (τώρα που το σκέφτομαι ίσως το διαβάζω 15 φορές την ημέρα...)...δε μπορεί, κάααποια στιγμή θα το εμπεδώσω!....όοοοοοταν με το καλό λοιπόν γίνει αυτό...ίσως να φτιάξω και γω το δικό μου blog με την δική μου εμπειρία. Να ξέρεις προκαταβολικά πως θα είσαι η αφορμή για όλο αυτό και θα πάρεις και τα ευχαριστήρια που σου πρέπουν. Φχαρστήθηκες? Άϊντε....μας έκανες την καρδιά περιβόλι! ..... με αγάπη, μία απ' τον κύκλο από αξιόλογους ανθρώπους που ταιριάζουν καλύτερα στην ιδιοσυγκρασία σου και έχουν περισσότερα να σου προσφέρουν σε προσωπικό, κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. το ρούφηξα από την αρχή μέχρι το τέλος του.Αν και είμαι κατά της βίας ,"τέτοια μπατσάκια" χρειάζονται! Μπράβο σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος12/03/2013 1:58 π.μ.

    Μπράβο, πολύ ωραίο και πολύ γενναιόδωρο.
    Έχω βρεθεί σε παρόμοια θέση πάνω από μία φορά.
    Άμα μάθεις να βγαίνεις πάντως μια φορά από τα δύσκολα, το κάνεις και τις επόμενες.
    Καλή συνέχεια!
    Φωτεινή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλή αρχή Νικούλα! Να γράφεις...Να ζείς και να γράφεις! Εγώ αυτό κάνω χρόνια τώρα εδώ: http://dbitha.blogspot.gr/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος12/06/2013 12:36 π.μ.

    Μπράβο.Ζωντανό, αληθινό και γρήγορο στη σκέψη !Πέννυ Μολφέτα

    ΑπάντησηΔιαγραφή